accenten van beton

Beroemde gebouwen van beton

Net als de (verzonnen) architect in het gedicht, hebben ook anderen prachtige gebouwen in beton gebouwd. Het Evoluon in Eindhoven, het (voormalige) zenderstation Radio Kootwijk, de Aula van de TU Delft, het Stadhuis van Terneuzen, Habitat ’67 in Montreal of het Musée L in Louvain-la-Neuve. Ook Corbusier heeft een aantal gebouwen ontworpen in beton. En van zijn beroemde kapel Notre Dame du Haut zijn weliswaar de muren opgetrokken uit puin van een verwoeste kerk, maar die zijn afgewerkt met beton om een ruw uiterlijk te krijgen.

Ook het Pantheon (begin 2e eeuw) in Rome is grotendeels in beton uitgevoerd. Zie ook hier onder.

Gewapend beton

Tegenwoordig past men eigenlijk alleen nog gewapend beton toe, dat is een combinatie van beton en wapeningsstaal. Beton op zich kan grote drukkrachten weerstaan, maar vrijwel geen trekkrachten. De wapening neemt de trekkrachten op. Als een betonnen constructie op buiging wordt belast, bijvoorbeeld bij de overspanning van een viaduct, dan ontstaan er aan de onderzijde trekspanningen. Dus ook bij buigbelasting is het noodzakelijk wapening aan te brengen.

Spreek nooit van ‘bewapend beton’. Tenzij er geweren inzitten, natuurlijk.

Romeins beton

De Romeinen gebruikten ook al beton, maar dan zonder wapening. Hun betonnen constructies kunnen dus alleen drukkrachten opnemen. Ook de 43 meter brede koepel van het Pantheon is van ongewapend beton. De koepel heeft een dusdanige vorm, dat alle belasting via drukkrachten worden afgevoerd. Er treedt geen buiging op en dus ook geen trek.

Op het Kurhaus in Scheveningen zijn de oude natuurstenen ornamenten in 1976 vervangen door exemplaren van beton
De gevelornamenten van het Kurhaus in Scheveningen zijn van beton.

Ornamenten (accenten) van beton

Bij de renovatie van het Kurhaus in 1976 bleek dat de natuurstenen ornamenten zwaar te lijden hadden gehad van het zeeklimaat. De circa 5000 ornamenten waren zo zwaar aangetast, dat men bij de renovatie nieuwe wilde maken van een hardere steensoort. Maar het beeldhouwen van 5000 stuks in een harde steensoort bleek te kostbaar.

In overleg met de Rijksdienst voor Monumentenzorg heeft men alle oude ornamenten gekopieerd in beton. Het beton is lichtgeel gekleurd, overeenkomstig de kleur van de oorspronkelijke ornamenten. Als je de gevel van het Kurhaus bekijkt, kun je je niet voorstellen dat de ornamenten van beton zijn.

Accenten en metrum

Het metrum in het gedicht is zo gemaakt dat het door dendert, waardoor het leggen van het accent aan het einde van sommige regels onvermijdelijk fout gaat.